طرح توجیهی گزارش تحلیل اقتصادی یک پروژه است که توجیه پذیری طرح مورد بررسی را از نظر بازار، فنی و مالی موردبررسی قرار میدهد. یکی از محورهای مهم مطالعات امکانسنجی پروژه، ارزیابی اقتصادی آن است. هر پروژه صرف نظر از نوع و اندازه باید صرفه اقتصادی داشته باشه.

نحوه ارزیابی اقتصادی طرح ها در شرکت های خصوصی و مراکز دولتی با یکدیگر متفاوت است. در پروژه های بخش خصوصی ملاک اصلی بیشینه سازی منافع از سرمایه ی سرمایه گذار است و ممکن است منافع یا مضرات اجتماعی کمتر مورد توجه قرار گیرد. در صورتی که در پروژه های دولتی از آن جا که منظور از سرمایه گذاری رفاه حال مردم است، منافع و مضرات عمومی یک سرمایه گذاری موردتوجه قرار می گیرد و از طریق مقایسه مجموعه مضرات و منافعی که پروژه دارد تحلیل و ارزیابی اقتصادی آن صورت می پذیرد.

مراحل ارزیابی اقتصادی یک سرمایه گذاری جهت تصمیم گیری به شرح زیر است:

• ۱. شناسایی تعدادی پروژه در راستای اهداف مالک جهت سرمایه گذاری
• ۲. تعیین افق برنامه ریزی برای تحلیل اقتصادی
• ۳. مشخص نمودن نیمرخ جریان نقدینگی برای هر پروژه
• ۴. تعیین حدافل نرخ بازده جذاب سرمایه گذار
• ۵. تعیین ملاک و معیار مناسب سنجی سرمایه گذاری جهت قبول و یا رد آلترناتیو ها
• ۶. تحلیل حساسیت نتایج نسبت به تغییرات احتمالی در پیش فرض های غیر مطمئن
• ۷. قبول یا رد آلترناتیوها و اولویت بندی آن ها.
•  

ایجاد تنوع آلترناتیوهایی که در راستای اهداف سرمایه گذار یا تصمیم گیرنده باشد از مراحل بسیار مهم تحلیل اقتصادی است. اگر هدف اصلی سرمایه گذار بیشتر سازی سود باشد، منظور از تنوع آلترناتیوها تعریف انواع پروژه های مستقلی است که هریک جریان مالی مخصوص به خود را دارد. اما اگر انجام یک کار مشخص و یا رفع یک نیاز اجتماعی مانند تامین بهداشت در یک منطقه هدف باشد، منظور از تنوع آلترناتیوها، انواع روش هایی است که هرکدام با جریان مالی مخصوص به خود موجب تامین نیاز مربوطه می شود و تحلیل اقتصادی انتخاب کم هزینه این روش را مورد توجه قرار میدهد.

بخش های طرح توجیهی:

۱) مطالعات بازار که به بررسی ابعاد مختلف بازار محصول پرداخته می شود. در این قسمت مطالعات مربوط به تقاضا و عرضه و محصول و همچنین موازنه تقاضا و عرضه و پیش بینی مقدار تقاضا در قیمت بهینه انجام می شود.

۲) مطالعات فنی که به بررسی ابعاد فنی طرح می پردازد. مواردی مثل ماشین آلات، ظرفیت، تکنولوژی مورد استفاده، محل اجرا، تجهیزات موردنیاز و ساختار اجرایی

۳)مطالعات مالی به بررسی میزان بازدهی طرح و دوره بازگشت سرمایه می پردازد و دیگر شاخص های مالی مانند ارزش حال خالص، MARR، نسبت منفعت به هزینه و…. در این قسمت برآورد میشود.

۴)مطالعات زیست محیطی که بررسی تاثیرات محصولات تولید شده بر محیط زیست می پردازد و اگر تولید محصول هزینه ای در بر داشته باشد در مطالعات مالی لحاظ می شود.

این مطالعات معمولا توسط شخص سومی خارج از شرکت و یا سرمایه گذار انجام می شود. زیرا در مواجهه با فرصت های سرمایه گذاری بسیاری از سرمایه داران، علاقه مندان به سرمایه گذاری و یا صاحبان ایده ممکن است به شکل خوشبینانه فقط روی مزیت های طرح متمرکز شوند. انجام دادن مطالعات امکانسنجی توسط شخص خارج از شرکت این امکان را به سرمایه گذار و سرمایه پذیر میدهد تا تمام جوانب مثبت و یا منفی طرح را در نظر گیرد.